Nowe uprawnienia dla przedsiębiorców – osób fizycznych.

Nowe uprawnienia dla przedsiębiorców – osób fizycznych. Prawo odstąpienia od umowy, modyfikacja rękojmi za wady, klauzule niedozwolone.

Od 01.01.2021 r. wchodzą w życie bardzo istotne zmiany dotyczące m.in. rękojmi za wady, zasad odstąpienia od umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa czy też klauzul niedozwolonych. Dotychczas były dwie kategorie podmiotów w obrocie: konsument i przedsiębiorca. Zostaje wprowadzona nowa trzecia kategoria podmiotów – tzw. przedsiębiorcy – konsumenci tzn. przedsiębiorcy – osoby fizyczne dokonujące czynności niezwiązanej bezpośrednio z ich działalnością zawodową. Jeżeli dana umowa nie posiada zawodowego charakteru dla takiego przedsiębiorcy. Chodzi tutaj o jednoosobowe działalności gospodarcze wpisane do CEiDG pod numer NIP oraz wspólników spółki cywilnej. Takie podmioty otrzymają większą ochronę i będą mogły korzystać z niektórych uprawnień zarezerwowanych dotychczas tyko dla konsumentów.

Nie stają się oni konsumentami tylko uzyskują niektóre uprawnienia i tylko przy niektórych umowach o czym niżej.

Przedsiębiorcy tzw. JDG( jednoosobowe działalności gospodarcze) zapewne będą bardziej świadomi swoich praw i będą z nich korzystać częściej aniżeli konsumenci.

Temat w ogóle nie dotyczy spółek wpisanych do KRS tj. spółek osobowych ( np. spółka jawna, spółka komandytowa) i kapitałowych ( spółka z o.o., spółka akcyjna), które nabywają towary bądź usługi.

Tym samym nowe uprawnienia nie będą przysługiwać w odniesieniu do umów dotyczących usług i dostaw nabywanych dla celów wytworzenia produktów i usług, których dystrybucja stanowi przedmiot działalności. Np. jeżeli przedsiębiorca stolarz kupuje drewno, narzędzia to taki przedsiębiorca nabywa to w ramach czynności zawodowych i nie stosuje się do takiej umowy sprzedaży nowych zasad. Jednakże kiedy kupuje czajnik albo laptopa do swojej firmy to już nie ma związku z jego działalnością zawodowa i stosuje się te nowe zasady.

Takie zmiany będą wymagały przejrzenia i ewentualnych modyfikacji przede wszystkim regulaminów sklepów internetowych, ale także wzorów umów, ogólnych warunków dostawy czy sprzedaży, kart produktów, kart gwarancyjnych, tabela opłat itp.

1. Jak ustalić czy dana umowa jest związana z jego działalnością zawodową czy też nie. Pomocny ( ale nie decydujące) może być wpis PKD w rejestrze CEiDG. Ewentualnie przy poważniejszej transakcji można poprosić o złożenia oświadczenia. Nie jest to zbyt wygodne, ale w razie późniejszych reklamacji może być bardzo pomocne. Szczególnie sklepy internetowe powinny rozważyć taką możliwość, aby do licznych dokumentów na etapie składania zamówienia dołożyć taki formularz. Przy ewentualnym sporze w pierwszej kolejności trzeba będzie ustalić czy taki kupujący dokonał zakupu jako przedsiębiorca ( wówczas zastosowanie znajdują dotychczasowe zasady) czy jako tzw. przedsiębiorca – konsument ( wówczas może on skorzystać z niektórych nowych uprawnień).
2. Ta trzecia kategoria podmiotów uzyska prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Należy zastosować pouczenie, o prawie kupującego do odstąpienia w terminie 14 dni. Wobec braku pouczenia taki podmiot może uzyskać prawo do odstąpienia przez okres aż 12 miesięcy !!! Są wyjątki kiedy prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje np. w odniesieniu do umów: w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji klienta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb; czyli np. produkt z wygrawerowanym napisem, konkretne meble na wymiar do zabudowy, produkt z danym nadrukiem projektem pod konkretnego klienta, według szkicu wzoru, suknia szyta na miarę itd. Wyjątków jest więcej.
3. Ponadto tacy przedsiębiorcy będą oni mogli powoływać się na treść domniemania prawnego określonego w art. 556 (2) KC. Zgodnie z nim, jeśli wada fizyczna rzeczy sprzedanej została stwierdzona przed upływem roku od dnia jej wydania przez sprzedawcę, to domniemywa się, że wada lub przynajmniej przyczyna jej powstania istniała już w chwili wydania towaru. Jeśli więc przedsiębiorca skorzysta w tym okresie z prawa z tytułu rękojmi, to sprzedawca będzie musiał wykazać, że do uszkodzenia towaru doszło z winy kupującego (aby uniknąć obniżenia ceny, naprawy czy wymiany towaru bądź zakwestionować możliwość odstąpienia od umowy).
4. W stosunku do takich podmiotów na reklamacje trzeba koniecznie odpowiedzieć w terminie 14 dni !!! Brak odpowiedzi w tym terminie albo po terminie jest pod rygorem uznania reklamacji. Jeżeli taki kupujący zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione.
5. Jeżeli stroną umowy jest taki tzw. przedsiębiorca – konsument strony wciąż mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi ograniczyć albo zupełnie wyłączyć. Jest to dopuszczalne na podstawie art. 558 § 1 kc.
6. Do takich umów będzie stosować się przepisy o tzw. klauzulach abuzywnych ( niedozwolonych). Taki przedsiębiorca będzie mógł powoływać się w ewentualnym sporze czy sporze sądowym, że zastosowano wobec niego taką klauzulę. Niektóre klauzule umowne mogą być zatem bezskuteczne. Klauzule są wpisane w kodeksie cywilnym oraz w rejestrze klauzul UOKIK. UOKIK nie będzie się jednak zajmował tymi sprawami bo działa tylko w przypadku konsumentów.