Od 1 stycznia 2020 r. w życie wchodzi ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych.
Najważniejsze zmiany poniżej: Maksymalne terminy zapłaty będą zależeć od tego, jakie podmioty uczestniczą w danej transakcji, przy czym:
– w przypadku transakcji asymetrycznych, w której wierzyciel jest mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą lub średnim przedsiębiorcą (dalej „MŚP”), a dłużnikiem zobowiązanym do świadczenia pieniężnego dużym przedsiębiorcą (wg definicji zawartych w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i art. 108 Traktatu) – maksymalny termin płatności będzie wynosił 60 dni, bez możliwości jego wydłużenia.
Dłużnik będący dużym przedsiębiorcą składa drugiej stronie transakcji oświadczenie o posiadaniu statusu dużego przedsiębiorcy pod rygorem grzywny.
-w przypadku transakcji symetrycznych, np. gdy po obu stronach umowy są MŚP lub duzi przedsiębiorcy – maksymalny termin płatności będzie wynosił 60 dni, przy czym możliwe będzie jego wydłużenie przez strony ( wyraźnie określone w umowie), o ile nie będzie to rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
– w transakcjach, gdzie dłużnikiem jest podmiot publiczny – maksymalny termin płatności będzie wynosił 30 dni, chyba że chodzi o podmiot leczniczy – wtedy wyjątkowo 60 dni.
W przypadku, o którym mowa w pkt 2 powyżej (transakcje symetryczne), to na dłużniku zobowiązania pieniężnego będzie spoczywał ciężar dowodu, że ewentualnie ustalony termin płatności przekraczający 60 dni nie jest rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela.
W przypadku kiedy wierzyciel ma otrzymać wynagrodzenie w częściach, maksymalny termin 60 dni stosuje się do każdej części wynagrodzenia.
W razie ustalenia przez strony terminów dłuższych, niż pozwala na to nowa ustawa, takie dłuższe terminy będą bezwzględnie nieważne, a w ich miejsce wejdą maksymalne terminy ustawowe. Z kolei, jeżeli termin płatności będzie ustalony na poziomie ponad 120 dni od doręczenia rachunku lub faktury, wierzyciel będzie mógł nawet wypowiedzieć umowę lub od niej odstąpić, przy czym w przypadku wypowiedzenia wszelkie jego należności z tytułu już dostarczonych towarów lub wykonanych usług staną się wymagalne w ciągu 7 dni.
Nowelizacja zakłada również podniesienie wysokości odsetek za opóźnienia w transakcjach handlowych o dwa punkty procentowe.
Ustawa podwyższa zryczałtowane koszty odzyskiwania należności od dłużnika, które do tej pory wynosiły zawsze równowartość w PLN kwoty 40 EUR. Po wejściu w życie nowej ustawy koszty przysługujące wierzycielowi od dłużnika z tego tytułu będą zależeć od wartości dochodzonej wierzytelności i będą wynosić:
40 EUR – gdy świadczenie pieniężne nie przekracza 5 tys. złotych,
70 EUR – gdy świadczenie pieniężne jest wyższe od 5 tys., ale niższe niż 50 tys. złotych, 100 EUR – gdy świadczenie pieniężne jest równe lub wyższe od 50 tys. złotych.
W zakresie podatków dochodowych, zarówno od osób fizycznych, jak i od osób prawnych, ustawa przewiduje wprowadzenie przepisów szczególnych mających na celu rozpoznawanie skutków w podatku dochodowym tzw. złych długów. Wprowadzone zmiany przewidują możliwość pomniejszenia przez wierzyciela podstawy opodatkowania o kwotę wierzytelności, jeżeli wierzytelność ta nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni, od dnia upływu terminu jej płatności oraz nałożenie na dłużnika obowiązku doliczenia do podstawy opodatkowania (podatek CIT i PIT) kwoty nieuregulowanego zobowiązania, jeżeli zobowiązanie nie zostało uregulowane w terminie90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze (rachunku) lub umowie.
W odniesieniu do dłużnika przepisy stanowią, że podstawa opodatkowania podlega zwiększeniu o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania do zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o pno, które nie zostało uregulowane. Przy czym dłużnik będzie musiał zwiększyć podstawę do opodatkowania za ten okres rozliczeniowy, w którym upłynie 90 dni od terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, o ile do dnia upływu terminu płatności zaliczki za ten okres rozliczeniowy nie ureguluje zobowiązania.
W ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji rozszerzono katalog czynów nieuczciwej konkurencji o działanie polegające na nieuzasadnionym wydłużaniu terminów zapłaty za dostarczone produkty lub wykonane usługi w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Uchwalone zmiany nakładają na duże podmioty będące podatnikami CIT, o których mowa w art. 27b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym (czyli na podatników, u których wartość przychodu przekracza 50 mln euro oraz na podatkowe grupy kapitałowe) dodatkowy obowiązek sporządzania i przesyłania drogą elektroniczną ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, w terminie do 1 stycznia każdego roku, sprawozdania o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
Nowością w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych jest zakaz nadmiernego opóźniania się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów otrzymuje nowe uprawnienia , w tym możliwość nakładania administracyjnych kar pieniężnych na przedsiębiorców stosujących praktyki polegające na tzw. nadmiernym opóźnianiu się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.
O nadmiernym opóźnieniu mówimy, kiedy suma wartości świadczeń pieniężnych niespełnionych lub spełnionych po ustalonym terminie w okresie trzech kolejnych miesięcy przez wskazany wyżej podmiot wynosi co najmniej 2 000 000 zł. Przez pierwsze dwa lata obowiązywania przepisów limit ten wynosi 5 mln złotych.
W ustawie Kodeks postępowania cywilnego wprowadzono zmiany polegające na uproszczeniu procedury zabezpieczającej w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych, w rozumieniu ustawy o terminach zapłaty, w których wartość wynagrodzenia nie przekracza 75 000 zł. Powód nie będzie musiał wykazywać interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, w przypadku, gdy dochodzi zapłaty z tytułu transakcji handlowej, której wartość nie przekracza kwoty 75 000 zł, a od dnia upływu terminu zapłaty dochodzonej należności, upłynęły co najmniej 3 miesiące.